 |
Κάνε τα ψώνια σου άνετα, γρήγορα, εύκολα στο Odelo! Κέρδισε 20€ στις πρώτες σου αγορές! |
Σπουδαίες προσωπικότητες άφησαν το στίγμα τους στην ανάπτυξη της Κύπρου, αφού ανέλαβαν τα ηνία για την διαχείριση της πρωτεύουσας στην σύντομη ιστορία της τοπικής αυτοδιοίκησης του τόπου μας κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας, ενώ τις μακροβιότερες θητείες στο αξίωμα του δημάρχου Λευκωσίας είχαν οι Αχιλλέας Λιασίδης, Θεμιστοκλής Δέρβης και Λέλλος Δημητριάδης.
Το πρώτο δημοτικό συμβούλιο που εξελέγη σύμφωνα με τις περί δημαρχείων διατάξεις το 1882, απέτυχε να υποβάλει κατάλογο ψηφοφόρων ή να συγκεντρώσει τους απαραίτητους πόρους. Κατόπιν τούτου, το Νοέμβριο του 1884, τη διαχείριση των δημαρχείων ανέλαβε ο επαρχιακός διοικητής με έναν Έλληνα και έναν Τούρκο σύμβουλο. Συμφώνα με το ιστορικό αρχείο του δημαρχείου Λευκωσίας, με την αλλαγή του αιώνα, το σύστημα εκλογής δημοτικών συμβουλίων από τους κατοίκους των πόλεων ανάλογα με τον αριθμό των δημοτών της κάθε κοινότητας έγινε κανόνας και μιας και ο ελληνικός πληθυσμός της πόλης σύντομα ξεπέρασε σε αριθμό τον τουρκικό πληθυσμό, οι δήμαρχοι, των οποίων η εκλογή ήταν μεταξύ των μελών των Δημοτικών Συμβουλίων, ήταν συνήθως Έλληνες.
Σεβέρης Χριστόδουλος (15 Νοεμβρίου 1882 – 31 Ιουλίου 1888)
Ο Σεβέρης Χριστόδουλος του Χριστοφή γεννήθηκε το 1834 στο χωρίο Κυθραία της επαρχίας Λευκωσίας και άσκησε το επάγγελμα του εμπόρου. Υπήρξε ο πρώτος Ελληνοκύπριος δήμαρχος Λευκωσία (1882 – 1888), ιδρυτικό μέλος του Παγκυπρίου Γυμνασίου και έφορος Ελληνικών εκπαιδευτήριων Λευκωσίας από το 1893 μέχρι και τον θάνατο του το 1900. Νυμφεύτηκε την Μαρίτσα Ιωάννου, κόρη μεγαλέμπορου και απέκτησαν 6 παιδιά. Τον Σοφόκλη, τον Κωνσταντίνο και την Πηνελόπη που απεβίωσαν νέοι, την Στυλιανή σύζυγο του δικηγόρου Θεοφάνη Θεοδότου, την Ουρανία σύζυγο του Χριστόδουλου Γεωργιάδη και τον Δημοσθένη Σέβερη. Ο τελευταίος πραγματοποίησε νομικές σπουδές στην Αθήνα και διατέλεσε επί σειρά ετών και αυτός με την σειρά του έφορος Ελληνικών εκπαιδευτήριων Λευκωσίας. Ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του υπήρξε βουλευτής το 1916 – 1921 και 1928 μέχρι και το 1931. Ανήγειρε την Σεβέρειο Αστική Σχολή Κερύνειας (1912), την Σεβέρειο Βιβλιοθήκη (1949) και την Σεβέρειο Παιδική Εξοχική Σχολή Κερύνειας (1953).
Λιασίδης Αχιλλέας (1 Αυγούστου 1888–10 Απριλίου 1908, 1 Απριλίου 1911 – 2 Ιανουαρίου 1924)
Ο Λιασίδης Αχιλλέας γεννήθηκε το 1850 στην Λευκωσία με καταγωγή το χωρίο Ελιά και φοίτησε στην Ελληνική Σχολή. Υπήρξε εκ των ιδρυτικών μελών (1893) του Παγκυπρίου Γυμνασίου, έφορος Ελληνικών Εκπαιδευτήριων Λευκωσίας (1893-1918), μέλος του εκπαιδευτικού Συμβούλιου (1895-1916), του Εκτελεστικού Συμβούλιου (1897) και του Νομοθετικού Συμβουλίου για τέσσερεις θητείες (1886 – 1916) και δήμαρχος Λευκωσίας για έξι θητείες το 1888 μέχρι 1908, και αργότερα το 1911 μέχρι τις 2 Ιανουαρίου οπότε και απεβίωσε. Ήταν παντρεμένος με την Θεανώ Βασιλείου Παρούτη από την Λευκωσία. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ανιψιός του, Άδωνης Κυρού, γιος της αδελφής του Ευφροσύνη και σύζυγος του Κυρού Ιωαννίδη, ήταν ιδιοκτήτης και διευθυντής της Αθηναϊκής εφημερίδας «Εστία».
Mehmet Shevket Bey Podamialyzade (11 Απριλίου 1908–31 Μαρτίου 1911)
Ο Mehmet Shevket Bey Podamialyzade γεννήθηκε στην Λευκωσία το 1873 εκ πατρός Haci Ahmet Podamialyzade και μητρός Naile Hamim. Το 1898 φοίτησε στο Γαλλικό Λύκειο «Galata Saray» της Κωνσταντινούπολης και έζησε εκεί μέχρι και τον θάνατο του πάτερα του. Μέσα από τις σπουδές του απέκτησε ευρωπαϊκές γνώσεις, όπου ανέπτυξε μια μοντέρνα νοοτροπία. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1890, όπου εργάστηκε ως δάσκαλος Γαλλικής και Τούρκικης γλώσσας. Επίσης συνεργαζόταν με την εφημερίδα Yenin Zaman. Διατέλεσε μέλος του διοικητικού Συμβούλιου για τρεις συνεχόμενες θητείες (1904-1913), όπου παραιτήθηκε λήγω ανάληψης δικαστικής έδρας. Το 1908 εξελέγει δήμαρχος Λευκωσίας μέχρι το 1911, ενώ απεβίωσε το 1955. Το 1911 έκδωσε στη Λευκωσία την τουρκική εφημερίδα Vatan. Παντρεύτηκε δυο φόρες και απέκτησε δυο παιδιά.
Θεοδότου Αντώνιος (8 Ιανουάριου 1924 – 31 Μάρτιου 1926)
Ο Αντώνιος Θεοδότου γεννήθηκε το 1859 στο χωρίο Φοινί της Λεμεσού, γιος του Θεοδότου Χατζηπαναγιώτου και ανιψιός του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Σωφρονίου Γ’. Πραγματοποίησε ιατρικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρακτική εξάσκηση για 2 χρόνια σε διάφορα νοσοκομεία του Παρισιού. Ακολούθως άσκησε το επάγγελμα του γιατρού στην Λευκωσία, ήταν πρόεδρος του κυπριακού συλλόγου Λευκωσίας (1891), εκ των ιδρυτών και πρόεδρος του διοικητικού συμβούλιου του Ταμιευτήριου «Η Λευκωσία» (1899-1912) και πρώτος πρόεδρος του διοικητικού συμβούλιου της νεοσύστατης Τράπεζα Κύπρου (1912-1918). Ήταν ιδρυτικό μέλος του Παγκυπρίου Γυμνάσιου και έφορος των Ελληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας (1893-1926). Υπήρξε μέλος του εκπαιδευτικού και του νομοθετικού συμβούλιου Λευκωσίας (1908-1911), αντιδήμαρχος Λευκωσίας για δυο θητείες (1924-1926) και δήμαρχος Λευκωσίας για άλλες δυο θητείες (1924-1926). Με την σύζυγο του Ευγενία Γεώργιου Χατζηιωάννου ανοικοδόμησαν την «Αστική Σχολή Αντωνίου και Ευγενείας Θεοδότου» και το δημοτικό σχολείο Φοινιού. Ήταν μεγάλοι ευεργέτες του Παγκυπρίου Γυμνασίου και πρωτεργάτες του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού.
Μαρκίδης Γεώργιος (6 Απριλίου 1926 – 31 Μαρτίου 1929)
Ο Γεώργιος Μαρκίδης του Αθανασίου γεννήθηκε το 1882 στην Λευκωσία και σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών (1907) και πολίτικες επιστήμες σε Παρίσι και Γενεύη (1912), ήταν δημοτικός σύμβουλος Λευκωσίας (1926 – 1929) και δήμαρχος Λευκωσίας (1926 – 1929). Υπήρξε μέλος του εκπαιδευτικού συμβούλιου, των Εθνικών Οργανώσεων Κύπρου και Εθναρχικού Συμβούλιου (1914-1923). Διατέλεσε πρόεδρος του Παγκυπρίου Διδασκαλικού Συνδέσμου, πρόεδρος του Αναγνωστήριου «Αγάπη του Λαού» (1921-1931) και μέλος του διοικητικού Συμβούλιου Κυπριακού Ταμιευτηρίου (1912-1929). Ασχολήθηκε με την ποίηση, την δημοσιογραφία και συνεργάστηκε με διάφορα έντυπα μέσα τόσο της Κύπρου όσο και της Ελλάδας. Παντρεύτηκε την Γαλάτεια Θεόδωρου Χρυσοστομίδη, κόρη μεγαλέμπορου, και απέκτησαν μια κόρη, την συγγραφέα Αιμιλία Φιλίππου.
Δέρβης Θεμιστοκλής (5 Απριλίου 1929 – 28 Σεπτεμβρίου 1946, 1 Ιουνίου 1949–18 Δεκεμβρίου 1959)
Ο Δέρβης Θεμιστοκλής του Νικόλαου και της Ελενίτσας Ζαχαρίαδη γεννήθηκε στην Λευκωσία το 1894 και πραγματοποίησε ιατρικές σπουδές σε Παρίσι και Βερολίνο. Υπήρξε ακολούθως γιατρός στο Γενικό Νοσοκομείο Winterthur στη Ζυρίχη (1917-1918) και απέκτησε το διδακτορικό στο πανεπιστήμιο Ζυρίχης (1919). Υπήρξε πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου «Ιπποκράτης» Λευκωσίας και ειδικός επιστήμονας σε μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε Βερολίνο, Παρίσι και Βιέννη (1924-1925). Συμμετείχε σε ανάλογες μελέτες το 1950 σε Βοστώνη και Νέα Υόρκη. Ήταν δήμαρχος Λευκωσίας για δυο μακροχρόνιες θητείες (1929-1946,1949-1959) και αρχηγός του Κυπριακού Εθνικού Κόμματος (1943-1960). Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταβεί στο Λονδίνο ως μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής Κυπριών κατά τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου το 1959. Ιατρικές του μελέτες δημοσιεύτηκαν σε γερμανικά επιστημονικά περιοδικά και θέματα πολιτικού περιεχομένου στον κυπριακό τύπο. Παντρεύτηκε την Κάτια Κατάλαν, Ουκρο-Εβραϊκής καταγωγής.
Κληρίδης Ιωάννης (1 Ιουνίου 1946 – 31 Μαΐου 1949)
Ο Κληρίδης Ιωάννης του Κωνσταντίνου, πρεσβύτερος αδελφός του λαογράφου και συγγραφέα Νεάρχου Κληρίδη, γεννήθηκε το 1887 στο χωρίο Αγρός της επαρχίας Λεμεσού. Σπούδασε νομική στο πανεπιστήμιο Grey’s Inn του Λονδίνου (1914), ενώ προηγούμενος είχε αποφοιτήσει από το Παγκύπριο Διδασκαλείο (1907), ήταν δάσκαλος για δυο χρόνια στο χωρίο Γερόλακκος και μετά διευθυντής της Αστικής Σχόλης Λευκωσίας. Άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου στην Λευκωσία (1914) και άνοιξε δικηγορικό γραφείο (1915). Υπήρξε συντάκτης της εφημερίδας «Πατρίς» (1907-1910), πολιτικός συνεργάτης της εφημερίδας «Ελευθερία» και εξέδωσε στη Λευκωσία το δεκαπενθήμερο παιδαγωγικό περιοδικό «Αγωγή» (1920-1921).
Το υφιστάμενο κτίριο του δημαρχείου Λευκωσίας κτίστηκε το 1930, με τρία μονό δωμάτια και χρησιμοποιείτο ως οικογενειακό καμπαρέ με την επωνυμία «Λούνα Παρκ».
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι μετά την Ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960, το 1959-1960 Δήμαρχος Λευκωσίας διατέλεσε ο Διομήδης Σκέττος, το 1960-1964 ο Γιώργος Σπανός, τον Δεκέμβριο του 1971 μέχρι και τον Ιούλιο του 1974 ο Λέλλος Δημητριάδης, τον Αύγουστο του 1974 ο Χριστόφορος Κυθραιώτης, από το 1974 μέχρι και το 2001 ο Λέλλος Δημητριάδης, το 2001-2006 ο Μιχαλάκης Ζαμπέλας, το 2007-2011 η πρώτη γυναίκα δήμαρχος της Λευκωσίας Ελένη Μαύρου και από το 2011 μέχρι σήμερα ο Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης.
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη κυριακάτικη εφημερίδα “24” στις 18/5/2014.
