ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Γνώρισα τον 85χρονο Τσέχο δημοσιογράφο Milan Syrucek, καθώς έψαχνε να βρει το δρόμο του, μέσα στο δαιδαλώδες κτίριο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, στις 6 Ιουνίου 2017, πρώτη μέρα των διαπιστεύσεων για το διήμερο σεμινάριο για δημοσιογράφους από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με θέμα τη μετανάστευση και το αποτυχημένο σύστημα ασύλου της Ένωσης. Με προσέγγισε χαμογελαστός μέσα στην πολυκοσμία και το στριμωξίδι και με ρώτησε αν γνώριζα πού είναι η αίθουσα του σεμιναρίου, πληροφορώντας με ότι είναι από τη Τσεχία. Καθίσαμε στον προθάλαμο για ένα τέταρτο περίπου και μιλήσαμε για τη Τσεχία και την Κύπρο και για τη δική του, 60χρονη, περιπετειώδη πορεία στο επάγγελμα, ως ρεπόρτερ, ανταποκριτής και σχολιαστής διεθνών ειδήσεων και ως συγγραφέας καμιά τριανταριά βιβλίων, με θέματα από την παγκόσμια επικαιρότητα – ιδιαίτερα αυτά που συγκλόνισαν τον κόσμο, μέσα στον 20ο αιώνα.
Ναι, ο δρόμος του τον έβγαλε και στην Κύπρο, αμέσως μετά την τουρκική εισβολή, το 1975, όπου πήρε συνέντευξη από τον Πρόεδρο Μακάριο, τον έβγαλε σε πολέμους στην Ασία (Βιετνάμ, Καμποτία, Λάος) και στην Βόρειο Αφρική (όπου μάλιστα συνελήφθη από αντάρτες Τουαρέγκ στην Αλγερία), σε διεθνή συνέδρια μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Και ναι, έζησε τον Αύγουστο 1968 ως νεαρός ρεπόρτερ την Άνοιξη της Πράγας και την εισβολή των σοβιετικών τανκς στη Τσεχοσλοβακία του μεταρρυθμιστή Αλεξάντερ Ντούπτσεκ, που ήθελε ένα σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, κόντρα στο άψυχο, μονοκομματικό σύστημα. Μου είπε ότι ήταν προσωπικός φίλος του Ντούπτσεκ και ότι έφυγε στη Γαλλία για τέσσερα χρόνια, μετά τη συντριβή της διαδικασίας εκδημοκρατισμού της χώρας. Στα λίγα λεπτά που είχαμε στη διάθεσή μας, ο Milan Syrucek, μου μίλησε και για το τελευταίο του βιβλίο του 2016, «Mikhail Gorbachev ¬- Did he save Prague from bloodshed;», με θέμα τη σχέση του τελευταίου Σοβιετικού ηγέτη, με τη Τσεχοσλοβακία. Ο ίδιος ο Gorbachev, θα ταξίδευε τον περασμένο Σεπτέμβρη στην Πράγα, για να παρουσιάσει το βιβλίο, όμως ασθένησε και αντί να παραστεί αυτοπροσώπως, έστειλε στους παρευρισκόμενους στη βιβλιοπαρουσίαση, ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα όπου εξέφρασε την σοβαρή του ανησυχία για τη συγκρουσιακή σχέση της υπόλοιπης Ευρώπης, με τη Ρωσία. Ο Milan Syrucek, μου είπε ότι στη διάρκεια της Βελούδινης Επανάστασης και της κατάρρευσης του κομμουνιστικού συστήματος τον Νοέμβρη 1989, ο Mikhail Gorbachev είχε δώσει εντολή στα σοβιετικά στρατεύματα που στάθμευαν στη Τσεχοσλοβακία, να προλάβουν οποιαδήποτε αιματοχυσία, στην περίπτωση που ο τσέχικος στρατός, οι δυνάμεις ασφαλείας και οι παραστρατιωτικοί του καθεστώτος, αποπειρώντο να καταπνίξουν βίαια τη μαζική, λαϊκή εξέγερση κατά της τυραννίας.
Τις επόμενες ώρες και την άλλη μέρα μέχρι το μεσημέρι που διήρκεσε το σεμινάριο, είδα τον Milan Syrucek να παρακολουθεί με ζωντανό ενδιαφέρον τις τοποθετήσεις των ομιλητών και να συμμετέχει στις συζητήσεις που ακολουθούσαν. Και βέβαια, μπροστά σε αυτό τον ώριμο άντρα με την ήρεμη αυτοπεποίθηση, που ταξίδεψε από την πατρίδα του για να ενημερωθεί προσωπικά για ένα από τα μεγάλα σύγχρονα προβλήματα της Ευρώπης, δεν μπόρεσα να μη σκεφτώ πόσο ενθαρρυντικό είναι, σε αυτή την ώριμη ηλικία, ένας δημοσιογράφος, (χωρίς να είναι καθόλου χαμένος), να συνεχίζει πάντα ακούραστος και πάντα διψασμένος για γνώση, να ψάχνει να βρει το δρόμο του – αυτόν της επικοινωνίας με τον εαυτό του και τους άλλους!
