Του Μάριου Δημητρίου
Ένα «Άμστερνταμ του Νότου», μπορεί να γίνει η Κύπρος, αν συνδυάσει όλες τις μορφές παραγωγής ιατρικής κάνναβης, όπως μου είπε το περασμένο Σάββατο (27 Μαϊου 2017), σε συνέντευξη για την «24» ο Βιολόγος-Φυσικός Θεραπευτής Πέτρος Ευδόκας, μέλος του Σωματείου «Φίλοι της Κάνναβης, εμένα όμως το μυαλό μου πήγε αυτόματα στο…Ισραήλ, που είναι ένα πιο… κοντινό πρότυπο – και πρωτότυπο παράδειγμα – στο ζήτημα αυτό. Το ίδιο αυτόματα, σκέφτηκα αυτή τη φωτογραφία του Associated Press, με τον 80χρονο Ισραηλινό Moshe Rute, επιζώντα του Ολοκαυτώματος, καθώς καπνίζει αρειμανίως την πίπα του, γεμάτη με ιατρική κάνναβη, σε κέντρο φροντίδας ηλικιωμένων του κιμπούτζ Naam, κοντά στην πόλη Rehovot του Ισραήλ. Ο Moshe Rute υποφέρει με χρόνιους πόνους και αυτός είναι ο τρόπος του να τους αντιμετωπίζει, ενώ το ίδρυμα όπου διαμένει, είναι ένα από τα πολλά στο Ισραήλ, που ενθαρρύνει τη χρήση ιατρικής κάνναβης και προσφέρει στους ηλικιωμένους ασθενείς του, κάνναβη παραγόμενη στις εγκαταστάσεις της Tikun Olam. Η εταιρία αυτή είναι μια από τις οκτώ στο Ισραήλ, που καλλιεργεί κάνναβη με κυβερνητικό έλεγχο και την προμηθεύει για ιατρικούς σκοπούς, σε ασθενείς που υποφέρουν από διάφορες σοβαρές ασθένειες – (Tikun Olam, στα εβραϊκά σημαίνει «θεραπεύοντας τον κόσμο»).
Ο Πρόεδρος της Tikun Olam, Aaron Lutzky και στελέχη της εταιρίας, μεταξύ τους και ο διακεκριμένος γιατρός Δρ Avi Jakubowicz, ήρθαν στην Κύπρο τον Δεκέμβρη 2013 και συμμετείχαν στην πρώτη δημόσια συζήτηση στην Κύπρο, με θέμα τις «Εναλλακτικές χρήσεις της κάνναβης», που το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών, είχε οργανώσει σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Στο ιστορικό της Tikun Olam, αναφέρθηκε τότε η Maayian Wiseberg, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της εταιρίας, μιλώντας «για τη συναρπαστική ιδέα της εταιρίας για δωρεάν ανακούφιση με την ιατρική κάνναβη, των ασθενών που δεν μπορούσαν να βρουν την κατάλληλη θεραπεία, μέσω συνηθισμένων φαρμάκων».
Είπε ότι ο ιδρυτής της εταιρίας, Tzahi Cohen και η οικογένειά του, πρότειναν αυτή την ιδέα της αξιοποίησης του φυτού της κάνναβης, υπό την επίβλεψη της κυβέρνησης και του Υπουργείου Υγείας. Έτσι η εταιρία πήρε την πρώτη άδεια για να καλλιεργεί περίπου πέντε με δέκα φυτά για 25-30 ασθενείς και μέχρι το 2010, εξελίχθηκε σε μια μεγάλη και σημαντική ιατρική βιομηχανία.
Είπε ότι από το 2005-2010 η εργασία της οικογένειας Cohen και η εταιρία Tikun Olam ήταν μη κερδοσκοπική και δεν χρέωνε τους πελάτες της. Από το 2010, μαζί με την κυβέρνηση, αποφάσισαν να χρεώνουν ένα μικρό ποσόν για τις υπηρεσίες τους και τώρα η εταιρία είναι αμιγώς ιδιωτική και εξυπηρετεί 3 χιλιάδες ασθενείς το μήνα, μεταξύ των 10-13 χιλιάδων ασθενών στο Ισραήλ.
Ανέφερε στην αξιομνημόνευτη εκείνη συζήτηση, ο ειδικός φαρμακοποιός David Pappo, Πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακοποιών του Ισραήλ: «Είμαι μέρος του ιατρικού ισραηλινού κατεστημένου και θέλω να σας δείξω την άλλη πλευρά του κατεστημένου. Η ισραηλινή κυβέρνηση και το ισραηλινό Υπουργείο Υγείας, είπαν καθαρά ότι υποστηρίζουν την ιατρική κάνναβη και ότι θα παραχωρήσουν 13 χιλιάδες άδειες νόμιμης χρήσης της, αλλά οι χρήστες είναι μόνο 9 χιλιάδες. Πού είναι οι υπόλοιποι 5 χιλιάδες που παρόλο που έχουν την άδεια, δεν τη χρησιμοποιούν; Αυτό, δείχνει κάτι. Πιστεύω ότι η ιατρική κάνναβη, δεν είναι ένα ιατρικό πρόβλημα. Είναι ένα πολιτιστικό και ψυχολογικό πρόβλημα. Είναι γεγονός ότι συνταγογραφούμε ουσίες που είναι πολύ πιο επικίνδυνες από την κάνναβη και κάθε φαρμακοποιός, χημικός και γιατρός, το γνωρίζει. Έχουμε τρεις λόγους που χρησιμοποιούμε την ιατρική κάνναβη. Πρώτον, είναι ασφαλής – κανείς δεν πέθανε χρησιμοποιώντας ιατρική κάνναβη. Δεύτερον, είναι αποτελεσματική. Οι άνθρωποι δεν παίρνουν άδεια χρήσης ιατρικής μαριχουάνας ως πρώτη επιλογή τους. Είναι η τελευταία επιλογή τους. Και αφού όλα τα άλλα φάρμακα απέτυχαν, παίρνουν την ιατρική κάνναβη. Και είτε είναι 80% επιτυχία, είτε 20% επιτυχία, δεν έχει σημασία. Είναι ένα πρόσωπο που βλέπει την ποιότητα ζωής του να βελτιώνεται. Και τρίτος λόγος, είναι αποτελεσματική από πλευράς κόστους. Είναι μια πράσινη βιομηχανία, που μπορεί να σταθεί οικονομικά και δεν βλέπω το λόγο γιατί να μη τη χρησιμοποιούμε. Δεν νομίζω ότι το Υπουργείο Υγείας σε κάθε χώρα έχει πρόβλημα να επιτρέψει τη χρήση της κάνναβης, από τη στιγμή που έχει επιτραπεί η χρήση πολύ πιο επικίνδυνων ουσιών. Είναι θέμα κουλτούρας και καλής θέλησης. Βλέπεις ανθρώπους να υποφέρουν, πρέπει να τους βοηθήσεις. Και αν είναι ασφαλές, γιατί να μην το κάνεις; Στο Ισραήλ των 8 εκατομμυρίων κατοίκων, υπολογίζουμε ότι έχουμε περίπου 500 χιλιάδες χρήστες ψυχαγωγικής μαριχουάνας. Και μόνο 9 χιλιάδες χρησιμοποιούν την ιατρική μαριχουάνα. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα. Πρώτον, ότι το σύστημα είναι πολύ αυστηρό όπως πρέπει και δεν αφήνει κενά. Δεύτερο, οι πολίτες δεν είναι βλάκες, ξέρουν τι κάνουν. Αν κάποιος θέλει τη συνταγή για ιατρική κάνναβη ψηλή σε περιεκτικότητα THC, ξοδεύει χρόνο και λεφτά και παίρνει την άδεια. Αλλά είναι μόνο 9 χιλιάδες, από τις 500 χιλιάδες. Έτσι εμείς, όχι μόνο ως υπεύθυνοι, αλλά και ως επαγγελματίες, πρέπει να πιστώνουμε τους ασθενείς, γιατί είναι πολύ πιο έξυπνοι από όσο νομίζουμε». Απαντώντας σε ερωτήσεις παρευρισκόμενων, ο David Pappo είπε ότι η ιατρική κάνναβη δεν θεραπεύει τον καρκίνο, αλλά προσφέρει θεραπεία για τις παρενέργειές του. Ανέφερε ότι παραχωρείται μόνο σε Ισραηλινούς πολίτες και σε ξένους ασθενείς με ειδική άδεια, μετά από σύσταση γιατρού.
Με αφορμή εκείνη τη συζήτηση, που ήταν μια ιστορική θα έλεγα, πολιτική και κοινωνική παρέμβαση του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών και του Προέδρου του Γιώργου Περδίκη, είχα ζητήσει τις απόψεις του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου, που είναι ο κρατικός φορέας διαχείρισης του ζητήματος των εξαρτησιογόνων ουσιών, εκ μέρους του οποίου ο ψυχολόγος-κοινωνιολόγος Στέλιος Σεργίδης, επίσης εκπρόσωπος Τύπου της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών, μου ανέφερε γραπτώς μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Μέχρι σήμερα η χρήση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, αποτελεί αμφιλεγόμενο θέμα, ενώ η ερευνητική εμπειρία στο θέμα αυτό, είναι ακόμη αρκετά περιορισμένη. Επισημαίνεται ότι λόγω των ψυχοδραστικών της ιδιοτήτων, η χρήση απαγορεύεται στις πλείστες χώρες. Χώρες όπως η Γερμανία, η Ιρλανδία, το Ισραήλ ο Καναδάς, μετά από αποτελέσματα κλινικών μελετών, επέτρεψαν την χρήση παράγωγων της κάνναβης ως συνταγογραφούμενου φαρμάκου για την ανακούφιση από τον πόνο που σχετίζεται με τον καρκίνο και την κατά πλάκας σκλήρυνση. Επίσης αποδείχθηκε ότι η καπνιστή κάνναβη, όσο και οι καψούλες-παράγωγο της κάνναβης, επιδεικνύουν θετικά αποτελέσματα όσο αφορά στη διέγερση της όρεξης σε άτομα που πάσχουν από HIV-AIDS. Εντούτοις, η χρήση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, αποτελεί ένα σχετικά νέο φαινόμενο με αποτέλεσμα να μην έχει μελετηθεί επαρκώς, έτσι που να τεκμηριώνονται επιστημονικά οι προεκτάσεις της χρήσης της, αναφορικά με την ανάπτυξη της εξάρτησης. Αρκετές όμως είναι οι μελέτες που αναφέρονται σε επιπτώσεις της χρήσης της κάνναβης για ψυχαγωγικές σκοπούς, όσον αφορά στο γνωστικό, νοητικό επίπεδο, ενώ υπάρχει σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ψυχαγωγικής χρήσης κάνναβης και της ύπαρξης κάποιων ψυχιατρικών συμπτωμάτων, όπως για παράδειγμα ψευδαισθήσεων, παραισθήσεων και παράνοιας. Εν κατακλείδι η κάνναβη, διεθνώς φαίνεται να αντιμετωπίζεται περισσότερο ως ψυχοδραστική ουσία, παρά ως ένα βότανο που δυνητικά μπορεί να χρησιμοποιείται για ιατρικούς σκοπούς».
Από το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο, η Εκτελεστική Γραμματέας, Τόνια Παγιάτα, είχε πει χαρακτηριστικά, απευθυνόμενη προς τους παρευρισκόμενους, μετά το τέλος της εκδήλωσης: «Θα συμφωνήσω με τον Γιώργο Περδίκη ότι η προκατάληψη δεν μπορεί να είναι εμπόδιο σε ό,τι κάνουμε, αλλά νομίζω ότι πρέπει να μιλούμε και για την άγνοια. Μετά από απόψε, έχουμε λιγότερη άγνοια και περισσότερη γνώση. Και θέλω να πιστεύω σε μια συνέχεια αυτής της επικοινωνίας και του διαλόγου».
Δυστυχώς, στα χρόνια που μεσολάβησαν, δεν υπήρξε σημαντική συνέχεια αυτής της επικοινωνίας και του διαλόγου…Ενώ η άγνοια, συνεχίζει να τροφοδοτεί και να δυναμώνει την άπληστη κι αχόρταγη προκατάληψη.
