Συνέντευξη στην Ιλιάνα Κουλαφέτη
Ο Πλούτος είναι ετερόκλητη έννοια. Είναι οι ωραίοι άνθρωποι, η πληρότητα, οι εμπειρίες, το είναι του καθενός, το να νιώθεις γεμάτος, καμιά φορά η άγνοια, η περιπλοκή των ζητημάτων ή ακόμα η Μπέλλου σε ένα ραδιόφωνο να τραγουδάει «Δεν θέλω πλούτη να μου δώσεις και παλάτια.
Εν όψει του Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, συναντηθήκαμε με μία από τις θεατρικές ομάδες που θα πάρουν μέρος. Η νεοσύστατη «Φτωχολογιά» κι ο σκηνοθέτης Κώστας Σιλβέστρος, παρουσιάζουν την τελευταία σωζόμενη κωμωδία του Αριστοφάνη, τη σάτιρα του ποιητή πάνω στο ανθρώπινο όνειρο για τα πλούτη και μας αναλύουν Πλούτος τι εστί σε μία συνέντευξη πολύ περισσότερο από πλούσια!
Τι εστί Πλούτος;
Γιώργος Κυριάκου: Πλούτος είναι να έχω ωραίους ανθρώπους γύρω μου, και να δουλεύω την Τέχνη μου με μεράκι και όρεξη.
Γιάννης Μίνως: Αν μιλάμε για υλικά αγαθά, είναι ένας μεγάλος μαύρος λάκκος, πάνω από τον οποίο κάποιος ισορροπεί σε ένα σκοινί. Αν πέσεις μέσα στον λάκκο, μπορείς πολύ εύκολα να χαθείς. Βέβαια, όσον αφορά την άλλη, την ωραία ας πούμε έννοια του, Πλούτος είναι ο εσωτερικός κόσμος που κρύβει κάθε προσωπικότητα και ακολούθως προβάλλεται όταν συνυπάρχει σε διάφορες κοινωνικές ομάδες.
Ηρόδοτος Μιλτιάδους: Για κάποιους μπορεί να περιορίζεται απλά σε υλικά αγαθά, ενώ κάποιοι να το βιώνουν πιο εσωτερικά, συναισθηματικά ή ιδεολογικά. Προσωπικά ανήκω στη δεύτερη κατηγορία. Έχω την εντύπωση πως Πλούτος, είναι για τον κάθε άνθρωπο η ευκαιρία να ζει τη ζωή που θέλει, όπως τη θέλει, γεμάτη εμπειρίες που τον βοηθάνε να Μεγαλώσει σαν άνθρωπος και τον γεμίζουν ουσιαστικά.
Βασίλης Χαραλάμπους: Η πληρότητα, να είσαι πλήρης σαν άνθρωπος. Λίγα και καλά που λέμε, να έχεις την υγεία σου να περνάς καλά με τους φίλους σου. Πλούτος δεν είναι τα πολλά πράγματα. Λίγα και καλά.
Τζωρτζίνα Τάτση: Για μένα Πλούτος είναι μια συνθήκη που συνήθως μου φέρνει στο μυαλό τη φράση «περιπλέκουμε τα ζητήματα».
Μαρίνα Βρόντη: Η άγνοια.
Βαλεντίνος Κόκκινος: Πλούτος είναι όταν κοιτάς πίσω τη ζωή σου, να νιώθεις γεμάτος.
Κώστας Σιλβέστρος: Ανά περιόδους, ο Πλούτος αλλάζει. Όταν είμαι άρρωστος και με πονάνε οι αμυγδαλές μου, πλούτος είναι να είμαι καλά. Την παρούσα φάση που είμαι κουρασμένος, πλούτος θα ήταν μία παραλία, μία καλή παρέα, με μαγιό (ή χωρίς μαγιό), μία μπύρα και η Μπέλλου σε ένα ραδιόφωνο να τραγουδάει «Δεν θέλω πλούτη να μου δώσεις και παλάτια».
Συνέντευξη με τον σκηνοθέτη Κώστα Σιλβέστρο
24: Καταρχάς θα ήθελα να μιλήσουμε για τη φτωχολογιά, την ομάδα σας, προσωπικά είναι ένα όνομα το οποίο μπορώ να συνδέσω με την ελληνική πραγματικότητα, η Ελλάδα η ψωροκώσταινα, η ελληνική ηθογραφία που μιλάει για τη φτωχολογιά, κι όλη η παράδοση που έχει αναπτυχθεί γύρω από την φτωχική μας ύπαρξη, σαν να έχουμε κάνει τη φτωχολογιά αυτή μέρος του πολιτισμού μας. 24: Παρ’ όλα αυτά το όνομα αποτελεί μία επιλογή που θέλει να συσχετιστεί με το έργο, να κάνει ένα λογοπαίγνιο με το όνομα της παράστασης, ή έχει να πει κάτι πολύ περισσότερο στον κόσμο;
Γενικά τρέφω ιδιαίτερη συμπάθεια προς την ελληνική ηθογραφία αλλά και στην μετα-ψωροκώσταινα εποχή. Τότε που ο κόσμος έκανε τη φτώχεια του, τραγούδι. Σαν να πιανόταν από κάτι, για να νιώσει λίγη χαρά. Τραγουδούσαν “φτωχολογιά για σένα κάθε μου τραγούδι” σαν να ήθελαν να ξορκίσουν το κακό. Σήμερα νιώθω πως ο κόσμος δεν έχει να πιαστεί από πουθενά. Σήμερα δεν γίνονται τραγούδια τα βιώματα. Στόχος μου λοιπόν, δημιουργώντας την ομάδα “Φτωχολογιά” ήταν να φτιάξω μια ομάδα νέων ανθρώπων που μαζί να κάνουμε τους πόνους μας τραγούδια και τολμώ να πω, πως τα κατάφερα. Τώρα, όσον αφορά το όνομα, μην ψάχνεις να βρεις το βαθυστόχαστο νόημα πίσω από την επιλογή μου γιατί η αλήθεια είναι πολύ απλή. Θεώρησα πως θα είχε πλάκα μια ομάδα που λέγεται Φτωχολογιά, να ανεβάσει τον Πλούτο.
24: Βάσει αυτού, και αναφερόμενος πως στο ότι δεν έχουμε από πουθενά να πιαστούμε και με τη φτωχολογιά μας να είναι διαχρονική, πιστεύεις πως υπάρχει μία γενικότερη κρίση πέραν της οικονομικής, η οποία αφορά ηθικές εκπτώσεις και έλλειψη αξιών;
Σίγουρα. Πέρα από την οικονομική δηλαδή, υπάρχει μία γενικότερη κρίση ιδεών, αξιών, ανθρωπίνων σχέσεων, ταυτοτήτων. Έχω την εντύπωση πως έχουμε προσκολληθεί πολύ στα υλικά αγαθά και τα υπόλοιπα τα αφήσαμε στην άκρη. Έχουμε συνδυάσει την έννοια του Πλούτου με ένα καλό αυτοκίνητο κι ένα καλό σπίτι και πραγματικά αναρωτιέμαι: Τι συμβαίνει μέσα σε αυτά τα τεράστια σπίτια, με τις πισίνες και τα πολλά αυτοκίνητα; Είναι όντως τόσο ευτυχισμένοι εκεί μέσα; Κάθονται όλοι μαζί σε μεγάλα τραπέζια; καλούν τους φίλους τους; Κάνουν μια γιορτή; Τραγουδάνε όλοι παρέα;
24: Γιατί διαλέξατε τον Πλούτο;
Πρόκειται για το τελευταίο σωζόμενο έργο του Αριστοφάνη. Οπότε σκέφτηκα: αρκετά σώθηκε, ας το πάρω στα χέρια μου! Η αλήθεια είναι πως όταν διάβασα το έργο, αφού το είχα δει αρκετές φορές στο θέατρο, βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα την μάχη ανάμεσα στον Πλούτο και την Φτώχεια. Αυτή η μάχη με έκανε να θέλω να ασχοληθώ περισσότερο με αυτό. Να βρω το γιατί, να βρω τι ακριβώς θέλει να μας υποδείξει ή να μας πει ο Αριστοφάνης. Ποιος είναι ο καλός και ποιος ο κακός; Μέσα από την ανάγνωση που έκανα λοιπόν είδα, πως μάλλον αυτό που ψάχνει να βρει ο ποιητής είναι το μέτρο. Σαν να φωνάζει στην ανθρωπότητα: που είναι το μέτρο ρε παιδιά;
24: Το βρήκατε τελικά το μέτρο;
Νομίζω μάλλον το χάσαμε τελείως. Εδώ δεν το βρήκε ο Αριστοφάνης, θα το βρω εγώ;
24: Και το κυπριακό κοινό; Θα βρει αυτό που κρύβει ο Αριστοφάνης; Προφανώς θα ψυχαγωγηθεί, πιστεύεις όμως πως έχει τη δυνατότητα μέσα από το θέατρο, φεύγοντας να νιώσει ένα σκαλί πιο προβληματισμένος, να σκεφτεί τη διαφθορά στη δική μας κοινωνία ή απλά θα φύγει χαμογελώντας γιατί παρακολούθησε μία ψυχαγωγική παράσταση;
Εύχομαι πως θα προβληματιστεί το κοινό. Νομίζω ότι πέραν της επιθυμίας μου να ψυχαγωγηθεί ο κόσμος, το ότι έθιξα και κάποια φιλοσοφικά ζητήματα, εύχομαι να μην περάσουν απαρατήρητα.
24: Χρειάζεται το κοινό να είναι θεατρόφιλο ή να έχει εντρυφήσει στην Αρχαία Ελληνική Ιστορία ή να κατέχει κάποιες γνώσεις για να κατανοήσει την παράσταση;
Επειδή έχω κάνει και την επεξεργασία του κειμένου, στόχος μου, από την πρώτη στιγμή, ήταν να φτιάξω μια παράσταση η οποία θα απευθύνεται και στη μητέρα μου. Δεν απευθύνομαι αποκλειστικά σε ψαγμένο, θεατρόφιλο κοινό. Ούτε χρειάζονται πτυχία διατριβής πάνω στην Αριστοφανική κωμωδία για να επιτραπεί η είσοδος στο θέατρο. Θέλω να μιλήσω στον καθένα, για αυτό απλοποίησα πρώτα απ’ όλα τον λόγο του κειμένου όσο περισσότερο μπορούσα. Θέλω ο κάθε θεατής να νιώσει κάτι, μέσα από τη δική του βέβαια οπτική έκαστος. Κι ο άνθρωπος για να νιώσει, πρέπει να καταλαβαίνει. Αν δεν καταλαβαίνει, αυτό που νιώθει είναι μόνο βαρεμάρα.
24: Όσο επίκαιρο κι αν είναι το έργο υπάρχει κάτι το οποίο δεν είναι ευδιάκριτο με την πρώτη ματιά; Το διάβασες το κείμενο, το είδες το ξαναδιάβασες, βρήκες κάτι το οποίο κρύβει ο συγγραφέας;
Νομίζω πως αυτό που δεν διακρίνεται από την πρώτη ανάγνωση και φρόντισα να το «φωτίσω», τελικά θεωρώ πως ο Αριστοφάνης βάζοντας τον πλούτο και την πενία να βρίσκονται σε αντιπαράθεση είναι σαν να βάζει το ίδιο πρόσωπο, τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
24: Θα δούμε πουθενά αλλού τη φτωχολογιά;
Δεν ξέρω . Δεν κάνω όνειρα για την ομάδα . Αφήνω τα πράγματα να κυλούν, να έρχονται από μόνα τους. Αν προκύψει συνέχεια, καλώς να προκύψει, αν όχι καλά να είμαστε. Δεν έχω σχέδια. Η Μαρίνα Βρόντη πάντως, πρότεινε μετά την παράσταση το τεράστιο τραπέζι- σκηνικό μας, να το κόψουμε σε πολλά μικρά και να ανοίξουμε ένα ταβερνάκι. Μ’ άρεσε η ιδέα!
24: Πρώτη φορά στο φεστιβάλ;
Πρώτη φορά στη σκηνοθεσία. Θα μπορούσα να πω ότι νιώθω ένα φόβο αλλά δεν θα το πω γιατί φρόντισε να είμαι όσο πιο ειλικρινής μπορώ απέναντι στον εαυτό μου πρωτίστως και ακολούθως απέναντι στους συνεργάτες μου. Όταν είσαι ειλικρινής δεν έχεις λόγο να φοβάσαι. Ευτυχώς, έχω μία ομάδα η οποία με εμπιστεύεται και είναι μεγάλη χαρά και μεγάλη ευλογία να νιώθω πως στο πρώτο μου σκηνοθετικό εγχείρημα έχω τόσο όμορφους ανθρώπους γύρω μου.
Τα της παράστασης:
• Τρίτη 19 Ιουλίου│Αμφιθέατρο Μακαρίου Γ΄, Λευκωσία
• Παρασκευή 22 Ιουλίου│Αρχαίο Ωδείο Πάφου
• Σάββατο 23 Ιουλίου│Αρχαίο Θέατρο Κουρίου
Απόδοση/Δραματουργική επεξεργασία/Σκηνοθεσία: Κώστας Σιλβέστρος
Σκηνικά/Κοστούμια: Μαρίνα Χατζηλουκά
Μουσικοί επί σκηνής: Gav TheBand
Χορογραφία: Εύα Καλομοίρη
Σχεδιασμός φωτισμών: Βασίλης Πετεινάρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Έλενα Γεωργιάδου
Βοηθός σκηνογράφου: Σωσάννα Τουμάζου
Φωτογραφίες: Μιχάλης Γεωργιάδης
Διανομή:
Χρεμύλος: Γιώργος Κυριάκου
Καρίων: Γιάννης Μίνως
Πενία: Μαρίνα Βρόντη
Πλούτος: Βαλεντίνος Κόκκινος
Βλεψίδημος, Συκοφάντης, Γερόντισσα, Ερμής: Βασίλης Χαραλάμπους
Γυναίκα Χρεμύλου, Δίκαιος, Νέος, Ιερέας: Ηρόδοτος Μιλτιάδους
Χορός: Τζωρτζίνα Τάτση
