Του Μάριου Δημητρίου
Μόλις πριν δύο μήνες, τον Μάρτιο 2018, πέθανε στα 96 του, σε νοσοκομείο της γερμανικής πόλης Luneburg, ο εικονιζόμενος εγκληματίας πολέμου, Oskar Groening, πρώην ναζιστής αξιωματικός των SS, γνωστός ως «ο λογιστής του Auschwitz». Στη φωτογραφία αυτή, του Ιουλίου 2015, βρίσκεται στην αίθουσα του Δικαστηρίου, που τον καταδίκασε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση, αφού κρίθηκε ένοχος για τη διευκόλυνση μαζικών φόνων στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Συγκεκριμένα κατηγορείται για συνέργεια στις δολοφονίες 300 χιλιάδων ανθρώπων, κυρίως Εβραίων της Ουγγαρίας, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Auschwitz, από το 1942 μέχρι το 1944. Πέθανε, πριν αρχίσει να εκτίει την ποινή του, μετά από μια σειρά ανεπιτυχών εφέσεων, κατά της ποινής του. Ο Groening ανήκει σε μια μικρή ομάδα υπέργηρων, πρώην στελεχών του χιτλερικού καθεστώτος, περιλαμβανομένων στον κατάλογο του παγκόσμια γνωστού ισραηλινού Κέντρου Σιμόν Βίζενταλ (Simon Wiesenthal Center), που περιέχει τους κορυφαίους καταζητούμενους Ναζιστές εγκληματίες πολέμου.
Καθώς το Ισραήλ γιορτάζει αυτές τις μέρες την επέτειο των 70 χρόνων από την ίδρυση του κράτους του, μετά το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ευρώπης από τους χιτλερικούς, ο κατάλογος αυτός επανέρχεται στη δημόσια συζήτηση, αφού η χώρα εξακολουθεί να τους αναζητεί και να επιδιώκει να τους συλλάβει και να τους προσάψει κατηγορίες ενώπιον Δικαστηρίου, ώστε να λογοδοτήσουν και να τιμωρηθούν για όσα διέπραξαν ως αξιωματικοί, ή συνεργάτες του Γερμανικού Γ΄ Ράϊχ. Είναι όλοι πάνω από 90 χρόνων σήμερα και οι περισσότεροι ζουν σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, κυρίως τη Χιλή και την Αργεντινή, όπου κατέφυγαν μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο αγώνας να προσαχθούν στη δικαιοσύνη, διαρκεί για δεκαετίες και δυσκολεύεται από ένα συνδυασμό πολιτικής αδιαφορίας κρατών και κυβερνήσεων, νομικών κωλυμάτων, της ικανότητας των καταζητουμένων, βεβαίως, να ξεφεύγουν, αλλά και αυτού που οι κυνηγοί τους, αποκαλούν «παρεξηγημένη συμπάθεια» για τους φυγάδες, λόγω της προχωρημένης ηλικίας τους και της προσέγγισής τους, στον φυσικό τους θάνατο. Ο Efraim Zuroff, Διευθυντής του Simon Wiesenthal Center στην Ιερουσαλήμ, δήλωσε κάποτε ότι ο χρόνος δεν μπορεί να σβήσει την ενοχή των εγκληματιών και ότι αν έμπαιναν χρονολογικά όρια στη δίωξή τους, τότε θα τη γλίτωναν, ακόμα και όσοι διέταξαν γενοκτονίες. Πέντε από τους πιο γνωστούς Ναζιστές φυγάδες, που ζουν σήμερα, είναι οι ακόλουθοι:
Ο Helmuth Leif Rasmussen, 94 χρόνων, κάτοικος Κοπεγχάγης, ήταν ένας από τους 6 χιλιάδες Δανούς εθελοντές που έγιναν μέλη των SS, μετά που η Γερμανία εισέβαλε στη Δανία, το 1940. Φέρεται να έχει υπηρετήσει ως φρουρός, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λευκορωσίας, Bobruisk, μεταξύ 1942-43, όπου δολοφονήθηκαν 1,400 Εβραίοι. Παραδέχτηκε σε συνεντεύξεις, ότι είδε Εβραίους «να δολοφονούνται και να πετιούνται σε μαζικούς τάφους», αλλά αρνήθηκε κάθε εμπλοκή στις δολοφονίες. Η υπόθεσή του, γίνεται ακόμα πιο πολύπλοκη, καθώς φέρεται να έχει εκτίσει στην πατρίδα του, κάποια ποινή, αμέσως μετά τον πόλεμο, χωρίς να γίνει γνωστό, για ποιο έγκλημα, ενώ ένας Δανός δημόσιος κατήγορος, είπε ότι η Δανία θέλει να αποφύγει να τον κατηγορήσει δύο φορές, για το ίδιο έγκλημα…
Ο Gerhard Sommer, 97 χρόνων, ζει τώρα, σε Στέγη Ηλικιωμένων, βόρεια του Αμβούργου, αλλά το 1944, όταν ήταν ένας 23χρονος αξιωματικός των SS, φέρεται να βοήθησε στη σφαγή 560 αθώων αμάχων, περιλαμβανομένων 119 παιδιών, στην Ιταλική πόλη Sant-Anna di Stazzema, πυρολώντας, κτυπώντας και καίγοντάς τους, μέχρι θανάτου. Περιλαμβάνεται μεταξύ δέκα πρώην χιτλερικών αξιωματικών που κρίθηκαν ένοχοι, ερήμην, από Ιταλικό Δικαστήριο το 2005, αλλά η Γερμανία δεν εξέδωσε κανέναν από αυτούς, στην Ιταλία. Η υπόθεσή του, έκλεισε στη Γερμανία το 2012, λόγω «έλλειψης στοιχείων» και επανάνοιξε το 2014, μόνο και μόνο για να αποφανθούν οι ειδικοί, ότι ο Sommer, δεν μπορούσε να δικαστεί, λόγω σοβαρής αμνησίας.
Ο Alfred Stark, 95 χρόνων, πρώην δεκανέας στον στρατό των Ναζί, επίσης καταδικάστηκε ερήμην, στην Ιταλία, γιατί το 1943, διέταξε την εκτέλεση 117 Ιταλών αιχμαλώτων πολέμου, στο ιταλο-κρατούμενο τότε, ελληνικό νησί της Κεφαλονιάς. Το έγκλημα αυτό, ήταν μέρος της σφαγής 9,500 Ιταλών στρατιωτών, τον Σεπτέμβρη εκείνου του χρόνου, μετά τη διάλυση της Γερμανο-Ιταλικής συμμαχίας. Παρά την καταδίκη του Stark από Στρατιωτικό Δικαστήριο στη Ρώμη το 2012, σε ποινή ισόβιας φυλάκισης, η Γερμανία αρνήθηκε να τον εκδώσει στην Ιταλία και εξακολουθεί να ζει ελεύθερος στην πατρίδα του.
Ο επίσης 95χρονος Johann Robert Riss, περιλαμβάνεται σε τρεις πρώην Ναζιστές που το 2011, καταδικάστηκαν από Στρατιωτικό Δικαστήριο στη Ρώμη, για τη σφαγή 184 αθώων αμάχων πολιτών, στην ιταλική πόλη Padule di Fucecchio, το 1944. Το έγκλημα φέρεται να διαπράχθηκε, μετά που δύο Γερμανοί στρατιώτες, πυροβολήθηκαν και σκοτώθηκαν από Ιταλούς αντιστασιακούς. Η Γερμανία, αρνήθηκε επίσης να εκδώσει στην Ιταλία, τον Riss, που ζει σήμερα ανενόχλητος στην πατρίδα του. Ακόμα, η Γερμανική κυβέρνηση αρνήθηκε να καταβάλει αποζημιώσεις 14 εκατομμυρίων ευρώ, σε τριάντα επιζώντες συγγενείς των σφαγιασθέντων Ιταλών, αγνοώντας τη σχετική εντολή του Δικαστηρίου, που καταδίκασε τον Riss.
Ο Λιθουανός Algimantas Dailide, 98 χρόνων, πρώην μέλος της Μυστικής Αστυνομίας της Λιθουανίας, που ελεγχόταν από τους Ναζί, φέρεται να συνέλαβε 12 Εβραίους που αποπειράθηκαν να δραπετεύσουν από το εβραϊκό γκέτο της πρωτεύουσας Βίλνιους, το 1940 και αργότερα, εκτελέστηκαν. Ο Dailide μετανάστευσε στις ΗΠΑ μετά τον πόλεμο και το 2004 εκδόθηκε στη Γερμανία. Το 2008, η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, αποκάλυψε ότι ο Dailide, ζούσε στη μικρή πόλη Kirchberg, της δυτικής Γερμανίας, με τη σύζυγό του, επιβιώνοντας με τη σύνταξη που λαμβάνει εκείνη, από το κράτος.
Ένα σπάνιο επίτευγμα, φαίνεται να πέτυχαν οι προαναφερόμενοι εγκληματίες και οι υπόλοιποι επιζώντες συνεργάτες τους: η θηριωδία τους, όχι μόνο δεν τους οδήγησε στο εκτελεστικό απόσπασμα ή στη φυλακή, αλλά τους «αντάμειψε» με ένα ανέλπιστο δώρο – τους άφησε νέους στη συνείδηση των άλλων, όπως ήταν στη δολοφονική τους δράση, τους «έσβησε» όλα τα χρόνια που μεσολάβησαν μέχρι τα βαθιά τους γεράματα, τους χάρισε ένα είδος νοσηρής αθανασίας, να έχουν επιζήσει σαν οι πιο τρομακτικοί εφιάλτες του εικοστού αιώνα στον πλανήτη.
