ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Είπε αφόρητα σκληρές αλήθειες η Ester Beatty Πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Οργανώσεων Φιλιππινέζων στην Κύπρο μιλώντας στη Λευκωσία την Τρίτη 9 Ιουλίου 2019 σε εκδήλωση του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως και της Εκστρατείας Aware – σκληρές αλήθειες που αφορούν τις συνθήκες ζωής και εργασίας των μεταναστριών εργαζομένων στην Κύπρο, αλλά που στην πραγματικότητα φωτογραφίζουν εμάς, τον φιλόξενο κυπριακό λαό, εμένα, εσένα, τον γείτονα, τον φίλο, τον συγγενή και τον κάθε συμπολίτη… και που μας καλούν να σκεφτούμε λίγο περισσότερο για τον εαυτό μας και τους άλλους…να σκεφτούμε και ν’ αποφασίσουμε για τον εαυτό μας και τους άλλους.
Είπε η κυρία Beatty ότι «δικαιώνονται οι ελπίδες και οι προσδοκίες πολλών από αυτές που φτάνουν στην Κύπρο ως οικιακές εργαζόμενες, αφού εργοδοτούνται σε ένα φιλόξενο σπιτικό και τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης όπως όλα τα μέλη της οικογένειας. Αλλά – πρόσθεσε – δυστυχώς τα όνειρα πολλών από αυτές, καταρρέουν γρήγορα. Οι όροι των συμβολαίων τους αγνοούνται εντελώς και διαπιστώνουν ότι εργάζονται για καταπιεστικούς εργοδότες που συχνά δεν τους καταβάλλουν ολόκληρο τον μισθό τους ή τα νόμιμα οφέλη τους. Μερικές ανακαλύπτουν ακόμα ότι ο εργοδότης τους δεν τους καταβάλλει τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις τους και κάνει παράνομη κατακράτηση μέρος του μισθού τους! Και όταν η οικιακή εργαζόμενη βρει τελικά το κουράγιο να παραπονεθεί στον εργοδότη της, αντιμετωπίζει τις φωνές και τις απειλές του ότι θα την πάρει στην Αστυνομία για να την απελάσει! Δεν είναι λοιπόν καθόλου έκπληξη το γεγονός ότι οι προσδοκίες αυτών των γυναικών μετατρέπονται σε απελπισία. Χωρίς χρήματα για να στείλουν στην πατρίδα τους, αρχίζουν να σκέφτονται ότι θα ήταν καλό να βρουν μια επιπλέον μερική απασχόληση, αλλά μη έχοντας καθόλου ελεύθερο χρόνο, αρχίζουν να ονειρεύονται την εργοδότηση σε ένα άλλο χώρο. Μερικές είναι τόσο απελπισμένες που φεύγουν από τον εργοδότη τους. Τις επόμενες μέρες καταγγέλλονται από τους εργοδότες τους στην Αστυνομία, αλλά μέχρι τώρα η ανταπόκριση της Αστυνομίας ήταν πάντα η ίδια…Από τις 24 Απριλίου 2019 που ανακαλύφθηκε τυχαία το πτώμα της Mary Rose Tiburcio στο εγκαταλειμμένο μεταλλείο Μιτσερού, της πρώτης από τα 7 θύματα του κατά συρροή δολοφόνου Νίκου Μεταξά, η ζωή και η εργασία όλων των μεταναστριών και ιδιαίτερα των οικιακών εργαζομένων στην Κύπρο, δεν θα είναι ποτέ η ίδια…και ελπίζουμε ότι οι αλλαγές που η κυβέρνηση υποσχέθηκε, ως αποτέλεσμα αυτών των φριχτών εγκλημάτων, θα είναι προς το καλύτερο για όλους.
Ένα κοινό χαρακτηριστικό για τα θύματα του Μεταξά, είναι ότι τους πρόσφερε μια καλή μερική απασχόληση, που αποδίδει πολύ περισσότερα χρήματα από την τρέχουσα κατάσταση στην αγορά εργασίας. Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι μισθοί των οικιακών εργαζομένων στην Κύπρο είναι συνήθως 309 ευρώ μηνιαίως, μέχρι 400 ευρώ μάξιμουμ – εξαρτώνται πάντα από τη χώρα προέλευσης των εργαζομένων και τη γενναιοδωρία του εργοδότη! Εξαιτίας αυτών των χαμηλών μισθών, που συχνά δεν καταβάλλονται πλήρως, οι οικιακές εργαζόμενες αναγκάζονται ν’ αναζητήσουν έξτρα εργασία μερικής απασχόλησης κι αυτό γιατί έχουν μεγάλη ανάγκη τα χρήματα, αφού πλήρωσαν ήδη ένα τεράστιο ποσόν χρημάτων στον «πράκτορα» που τις έφερε στην Κύπρο. Συχνά αυτό το ποσόν το έχουν δανειστεί από εταιρίες που τις χρεώνουν με υπέρογκους τόκους, ή το εξασφαλίζουν αφού πουλήσουν την περιουσία ή τη γη τους. Όμως οι Φιλιππινέζοι είναι ευπροσάρμοστος λαός. Προκειμένου να στηρίξουν τις οικογένειες τους στην πατρίδα, γενικά δεν παραπονιούνται για το ότι εργάζονται περισσότερες από 7 ώρες καθημερινά για 6 μέρες της βδομάδας, όπως προνοεί το συμβόλαιο τους, με την προϋπόθεση ότι τυγχάνουν καλής μεταχείρισης.
Γιατί λοιπόν οι οικιακοί εργαζόμενοι εγκαταλείπουν τους εργοδότες τους; Να είστε σίγουροι ότι δεν πιστεύουν ότι είναι καλύτερη η ζωή στα κατεχόμενα. Οι γυναίκες που το έκαναν – και είναι πολλές – μου είπαν ότι εγκατέλειψαν τους εργοδότες τους γιατί τις κακομεταχειρίζονταν σε ό,τι αφορά τις συνθήκες εργασίας, αλλά και τις παρενοχλούσαν σεξουαλικά. Για παράδειγμα υπάρχουν περιπτώσεις όπου αρχίζουν δουλειά στις 6 το πρωί, για να ετοιμάσουν τα παιδιά για το σχολείο, να κάνουν όλες τις δουλειές του σπιτιού, να πλύνουν και να σιδερώσουν ενώ τα παιδιά είναι στο σχολείο, να μαγειρέψουν για το μεσημεριανό, να προσέχουν τα παιδιά μετά το σχολείο, να ετοιμάσουν το βραδινό φαγητό, να καθαρίσουν μετά το δείπνο και να τελειώσουν γύρω στις 10-11 τη νύχτα! Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις όπου μια οικιακή εργαζόμενη αποστέλλεται για δουλειά στην ευρύτερη οικογένεια του εργοδότη της, η δουλεύει όλη τη νύχτα για το οικογενειακό εστιατόριο, αλλά χωρίς έξτρα πληρωμή! Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι οικιακές εργαζόμενες φοβούνται να καταγγείλουν τον εργοδότη τους στην Αστυνομία, γιατί θεωρούν ότι οι αστυνομικοί δεν θα τις πιστέψουν, ή γιατί ανησυχούν ότι θα θεωρηθούν από την Αστυνομία υπεύθυνες για την κακομεταχείριση τους, αντί να βρουν ανταπόκριση και στήριξη! Μερικές φορές οι εργοδότες δεν τους επιτρέπουν να πάρουν ημερήσιες άδειες, ή τις αναγκάζουν να τελειώσουν κάποιες εργασίες, πριν τους επιτρέψουν να ξεκουραστούν για την υπόλοιπη μέρα…και τότε τις διατάζουν να επιστρέψουν στο σπίτι μέχρι τις 4 ή 5 το απόγευμα για να μαγειρέψουν το βραδινό και να ετοιμάσουν τα παιδιά για ύπνο…
Είτε το πιστεύετε είτε όχι, το φαγητό είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι οικιακοί εργαζόμενοι στην Κύπρο. Μερικές φορές τους δίνονται να φάνε αποφάγια, ή δεν τους επιτρέπεται να μαγειρέψουν τα δικά τους φαγητά κι έτσι πρέπει να περιμένουν να φάνε ό,τι μείνει από το οικογενειακό τραπέζι…Πρόσφατα η φίλη μιας Φιλιππινέζας, οικιακή εργαζόμενη, έγραψε σε ανάρτησή της στο Facebook ότι ο εργοδότης της έφυγε για 10ημερες διακοπές, αλλά δεν άφησε οποιαδήποτε τρόφιμα γι΄αυτήν, οπότε πρέπει ν’ αγοράζει η ίδια το φαγητό της, ενόσω απουσιάζει ο εργοδότης της! Μερικοί εργοδότες συμπεριφέρονται στις οικιακές εργαζόμενες σαν να είναι σκλάβες. Περιμένουν ότι αυτές θα δουλεύουν όλες τις ώρες της ημέρας, κατακρατούν μέρος του μισθού τους για φαγητό, ή ακόμα τις χρεώνουν για το φαγητό τους και ουσιαστικά δεν τους επιτρέπουν να έχουν αρκετά χρήματα για να επιβιώσουν. Όλα τα παραδείγματα που αναφέρθηκαν, αφορούν περιπτώσεις παράνομων ενεργειών και πρέπει οι Κυπριακές Αρχές να αλλάξουν εντελώς τον τρόπο που αντιμετωπίζουν αυτές τις παρανομίες – δηλαδή όταν μια οικιακή εργαζόμενη δηλώσει το παράπονο της στο Τμήμα Εργασίας και στο Τμήμα Μετανάστευσης, αντί οι Αρχές να κατηγορήσουν την ίδια ότι δεν κάνει καλά τη δουλειά της, θα πρέπει να διερευνήσουν το παράπονο και να ζητήσουν εξηγήσεις από τον εργοδότη και τον μεσάζοντα που την έφερε στην Κύπρο…και αν βρουν στοιχεία παράνομης εκμετάλλευσης, ο Νόμος προβλέπει προστασία του οικιακού εργαζόμενου και όχι του εκμεταλλευτή! Η κυβέρνηση πρέπει να απαγορεύει σε αυτούς τους εκμεταλλευτές εργοδότες να εργοδοτούν και να εκμεταλλεύονται ανθρώπους. Και πρέπει να υπάρχουν συνέπειες για οποιονδήποτε εργοδότη κακομεταχειρίζεται με οποιονδήποτε τρόπο την οικιακή εργαζόμενη και όχι να απελαύνεται άρον άρον η οικιακή εργαζόμενη και να δίνεται έτσι η ευκαιρία στον εργοδότη να προσλαμβάνει άλλη στη θέση της! Είναι δυστυχώς αλήθεια ότι τις περισσότερες φορές, οι εκμεταλλευτές εργοδότες κακομεταχειρίζονται τις οικιακές εργαζόμενες, χωρίς οποιαδήποτε συνέπεια σε βάρος τους. Επιπλέον οι μεσάζοντες των γραφείων εξεύρεσης εργασίας δεν υποχρεώνονται να αναλάβουν τις ευθύνες τους για προστασία και προσφορά βοήθειας στις εργαζόμενες όταν παραπονεθούν, αφού μπορούν να φέρουν άλλες από το εξωτερικό, για να έχουν αυτοί, την προμήθειά τους! Η απλή αλήθεια είναι ότι αν οι γυναίκες που εγκατέλειψαν τους εργοδότες τους, γνώριζαν ότι θα αντιμετωπίζονταν δίκαια από τις Κυπριακές Αρχές, είμαι σίγουρη ότι δεν θα έφευγαν και δεν θα αναλάμβαναν το ρίσκο να δουλεύουν για απατεώνες με μερική απασχόληση, ή να δραπετεύουν προς ένα άγνωστο μέλλον στην ανεξέλεγκτη αγορά εργασίας της κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου»…
Από αριστερά η Επίτροπος Διοικήσεως Μαρία Λοττίδη, η Επίτροπος για το Παιδί Λήδα Κουρσουμπά και η Ester Beatty στην εκδήλωση της 9ης Ιουλίου 2019.
Αριστερά η Ester Beatty με τις συμπατριώτισσες της που συμμετείχαν στο καλλιτεχνικό μέρος της εκδήλωσης.
Φώτο: Αριστερά η Ester Beatty ενώ διαβάζει την ομιλία της. Δίπλα της άλλες μετανάστριες που αφηγήθηκαν τις εμπειρίες τους στην Κύπρο.
