{loadposition ba_textlink}
Για πολλούς οι Παγκύπριες εξετάσεις είναι η αφετηρία της πανεπιστημιακής τους σταδιοδρομίας. Είναι ένα σημαντικό σημείο που θα καθορίσει το μέλλον τους και τις επιλογές τους. Η εξέταση των Νέων Ελληνικών στις Παγκύπριες εξετάσεις έχει αναστατώσει την τελευταία εβδομάδα τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και κατ’ επέκταση τους γονείς τους. Η «24» μίλησε μαζί με ακαδημαϊκούς και μαθητές, οι οποίοι ανέδειξαν τα μειονεκτήματα όχι μόνο του φετινού γραπτού, αλλά και του ιδίου του συστήματος.
Ο θεματικός κύκλος;
Η τελειόφοιτη μαθήτρια Ε. Π. δήλωσε στηn «24» πως «το θέμα ήταν δυσνόητο με πολλές ασάφειες. Περιείχε πολλούς θεματικούς κύκλους και δεν μπορούσαμε να τους αναφέρουμε όλους λόγω περιορισμού λέξεων και ώρας. Αλλά όταν βρίσκεσαι κάτω από τέτοια πίεση με τέτοιο άγχος είναι δύσκολο». H συμμαθήτριά της, Μ.Π., ανέφερε πως «για όλη τη σχολική χρονιά μαθαίναμε συγκεκριμένους θεματικούς κύκλους, που πιεστήκαμε να τους μάθουμε, και ήρθαμε αντιμέτωποι με ένα εντελώς άγνωστο θέμα. Λόγω της πίεσης και του άγχους και να ήθελα να αναπτύξω την κριτική μου σκέψη, όταν μου το ζητούν έτσι ξαφνικά χωρίς καμιά προετοιμασία, μου ήταν πολύ δύσκολο. Οι λέξεις ήταν πιο δύσκολες σε σχέση με άλλες χρονιές».
Γενικό το ερώτημα
Το θέμα της ερώτησης, όμως, εμπίπτει στον θεματικό κύκλο «Κύπρος – Ελλάδα – Ευρώπη – Κόσμος». Όπως μας δήλωσαν ακαδημαϊκοί στη «24» το γεγονός ότι ήταν γενικό το ερώτημα ήταν αυτό που σύγχυσε τους μαθητές. Ο συγκεκριμένος , όμως, θεματικός κύκλος πολλές φορές δεν «αγγίζεται» καν από τους εκπαιδευτικούς ή το διδάσκουν χωρίς την πρέπουσα σημασία. Το άρθρο που χρησιμοποιήθηκε ως κείμενο στις εξετάσεις, γράφτηκε και δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2009 από τον Γιώργο Γραμματικάκη, ο οποίος αναφέρεται γενικά στην Ελλάδα και τον πολιτισμό.
Ασάφεια του θέματος
Ενώ τα προηγούμενα χρόνια η εξέταση έθετε συγκεκριμένα ερωτήματα για ανάλυση, φέτος οι θεματοθέτες «πρωτοπόρησαν» με το να αφήσουν το ερώτημα να αιωρείται και η φαντασία των μαθητών να οργιάζει για το τι ζητά. Τις προηγούμενες χρονιές ζητείτο ανάπτυξη μειονεκτημάτων ή πλεονεκτημάτων κάποιου ζητήματος και οι τρόποι αντιμετώπισης του.
«Πιο συγκεκριμένο το ζητούμενο»
Όπως δήλωσαν ακαδημαϊκοί στην «24», «οι ψευδαισθήσεις μπορεί να είναι το ποδόσφαιρο, ο Γενικός Εισαγγελέας ή ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, μπορεί να είναι η Πάφος, μπορεί να είναι το πολιτικό ζήτημα. Έπρεπε να είναι πιο συγκεκριμένο το ζητούμενο. Γιατί τα παιδιά σπατάλησαν πάρα πολύ χρόνο μέχρι να καταλάβουν… και δεν κατάλαβαν κιόλας. Η μια γραμμή λέει τα τελευταία χρόνια, σε άλλη παράγραφο “τόσα χρόνια” οπότε ένα παιδί δεν μπορεί να ξέρει το πόσα χρόνια ή τα τελευταία χρόνια, πόσα χρόνια είναι». Η ασάφεια του θέματος άφησε στα παιδιά το «ελεύθερο» να γράψουν για το ο,τιδήποτε. Κάτι το οποίο θα καταστήσει και την διόρθωση των γραπτών ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα.
Άρθρο ή δοκίμιο;
Πέραν του δυσνόητου της ερώτησης ως προς το τι ζητά, εμφανίζονται και ασάφειες ως προς την μορφή του κειμένου. Η «δοκιμιακή» ερώτηση της εξέτασης καταλήγει να είναι άρθρο, ένα εντελώς διαφορετικό είδος γραφής. Στη διατύπωση της ερώτησης υπάρχει ένα σαφές ιδεολογικό πρόβλημα, καθώς το δοκίμιο δεν έχει περιορισμό λέξεων. Είναι εμφανής η αντίφαση στο τι ζητά η ερώτηση. Άρθρο ή δοκίμιο; Το άρθρο, όμως, έχει επικοινωνιακό χαρακτήρα οπότε και συνάδει με τον τίτλο της Γ΄ Ενότητας «Παραγωγή Επικοινωνιακού Λόγου». Έτσι καταλήγουμε πως η ερώτηση ζητά από τους μαθητές άρθρο και όχι δοκίμιο (όπως οι ίδιοι πίστευαν λίγα λεπτά πριν να δουν την ερώτηση). Μέχρι πέρυσι τα δοκίμια των εξετάσεων είχαν σαφέστατη δομή ζητώντας λ.χ. πέντε μειονεκτήματα ή πλεονεκτήματα. Στο φετινό όμως άρθρο δεν υπάρχει σαφής δομή για τη συγγραφή του.
Αντιφάσεις στις ερωτήσεις
Η τρίτη ερώτηση του μέρους Β’ στο γραπτό, το οποίο μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Παιδείας, καλεί τα παιδιά να δημιουργήσουν προτάσεις από λέξεις που παραθέτει. Λέξεις οι οποίες δεν μπορούν να αλλαχθούν και πρέπει να διατηρηθεί το μέρος του λόγου στο οποίο ανήκουν. Μια δεξιότητα η οποία δεν καλλιεργείται στα σχολεία επαρκώς ούτως ώστε τα παιδιά να την αναπτύξουν. Ουσιαστικά το φετινό γραπτό τείνει προς τις Πανελλήνιες εξετάσεις.
Ακόμη παρατηρούμε αντίφαση στην πρώτη ερώτηση του μέρους Α’, καθώς ζητά από τα παιδιά σύνοψη του κειμένου σε συνεχή λόγο, με το κείμενο των παιδιών να «δημοσιευτεί στη στήλη «Ενδιαφέρουσες Απόψεις» της εφημερίδας του σχολείου».
Με άλλα λόγια, ζητούν περίληψη, η οποία θα είναι άρθρο με άποψη. Στην περίληψη όμως δεν μπαίνει και η άποψη του γράφοντος καθώς, όπως προαναφέραμε, είναι μια σύνοψη του κειμένου. Τελικά όμως τι ζητούν άρθρο απόψεως ή περίληψη του κειμένου; Η τελειόφοιτη Ε.Π. δήλωσε γι’ αυτό: «Με μπέρδεψε και η περίληψη η οποία ζητούσε τεκμηρίωση του τίτλου, ενώ αυτοί ουσιαστικά ήθελαν περίληψη. Λένε ότι θα έχει μεγάλη αναγωγή αλλά υπάρχουν και μαθητές οι οποίοι θέλουν να βγάλουν ένα συγκεκριμένο γενικό για να μπορούν να περάσουν σε πανεπιστήμια στο εξωτερικό».
Θετική ή αρνητική η αναγωγή;
Εάν κρίνουμε από τις αντιδράσεις των μαθητών και των εκπαιδευτικών, η αναγωγή φέτος αναμένεται μεγαλύτερη σε σχέση με άλλες χρονιές. Κάτι το οποίο, σύμφωνα με μερίδα εκπαιδευτικών, θα έχει σοβαρό αντίκτυπο στα παιδιά που εργάστηκαν σκληρά όλη τη χρονιά και κόπιασαν, καθώς δίνεται η ευκαιρία σε αδύνατους μαθητές να έχουν μια θέση στα πανεπιστήμια. Αυτό όμως δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα, δήλωσαν άλλοι ακαδημαϊκοί, καθώς πολλές είναι οι φορές που ένα παιδί «αδύνατο» κάνει στροφή 180 μοιρών στο πανεπιστήμιο.
Από βιβλίο του πολυτάλαντου Γραμματικάκη το θέμα για ανάπτυξη
Εμπνευσμένο από βιβλίο του καθηγητή φυσικής, λογοτέχνη και αρθρογράφου, Γιώργου Γραμματικάκη, ήταν το θέμα που κλήθηκαν να αναπτύξουν οι μαθητές στην πρεμιέρα των παγκύπριων εξετάσεων.
Συγκεκριμένα, το θέμα των εξετάσεων ήταν μια αυτούσια αναφορά από το βιβλίο «Ένας αστρολάβος του ουρανού και της ζωής» που έγραψε ο καταγόμενος από την Κρήτη καθηγητής.
Παραθέτουμε αυτούσια αναφορά από το βιβλίο του: «Μέσα σε αυτό το παγκόσμιο πλαίσιο, που είναι κινούμενο και κλυδωνιζόμενο, η πατρίδα μας παραμένει πάντα μια ιδιαιτερότητα. Έζησε πολλά αυτήν την περίοδο, λίγα όμως φαίνεται να διδάχτηκε. Τα τελευταία χρόνια, βιώνει, ωστόσο, μια ιστορική στιγμή της: το τέλος των ψευδαισθήσεων».
Αποσπάσματα από το συγκεκριμένο βιβλίο, αποτέλεσαν το θέμα της Νεοελληνικής Γλώσσας στις Πανελλαδικές του 2013.
Βέβαια, το θέμα όπως παρουσιάστηκε ήταν δυσνόητο. Καμία σχέση με τις εξετάσεις στην Ελλάδα. Μπορεί να επιλέγηκε κομμάτι από το βιβλίο ενός καταξιωμένου Ελλαδίτη ακαδημαϊκού, όμως, αυτό δεν λέει τίποτα. Η απομόνωση της σχετικής αναφοράς, από ένα λογοτεχνικού περιεχομένου έργο, δεν ήταν δυνατό να γίνει κατανοητή. Πόσο μάλλον από μαθητές, που όπως αναγνωρίζει και το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας, δεν έχουν καλές επιδόσεις στα Νέα Ελληνικά.
Ο Γραμματικάκης αρθρογραφεί στην «Ελευθεροτυπία», υπήρξε Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ διετέλεσε και μέλος του Δ.Σ. της ΕΡΤ.
*Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “24” που κυκλοφορεί κάθε Σαββατοκύριακο στα περίπτερα με 1€.
