Το Κλειδί δεν άνοιξε την πόρτα

ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Για την εκπαίδευση ως ένα ακαταμάχητο όπλο για την ειρήνη και τη συνύπαρξη στην Κύπρο, αλλά και ως ένα εργαλείο σύγκρουσης που βρίσκεται στη ρίζα των κοινοτικών και εθνοτικών συγκρούσεων στο νησί – ανάλογα με το πώς θα το χρησιμοποιήσει κανείς – μίλησε ο δάσκαλος Sener Elcil Πρόεδρος της τουρκοκυπριακής συντεχνίας δασκάλων KTOS την Πέμπτη 25 Ιουλίου 2019 σε διεθνές συνέδριο που οργάνωσε στο Λήδρα Πάλας στη νεκρή ζώνη στη Λευκωσία, ο Όμιλος Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας και το Διεθνές Ινστιτούτο για την Εκπαίδευση για την Ειρήνη. Δίπλα του καθόταν ο δάσκαλος Απόστολος Σκουρουπάτης που μίλησε για την κοινή ειρηνευτική δράση εκπαιδευτικών στις δύο πλευρές.

Είπε ο  Sener Elcil ότι πριν την εισβολή του 1974, «οι δάσκαλοι φύτεψαν στα σχολεία τους σπόρους της σύγκρουσης, μέσω της εθνικιστικής και μιλιταριστικής εκπαίδευσης και στις δύο κοινότητες». Και ότι οι δάσκαλοι, «ήταν τα πιο αποτελεσματικά μέλη των οργανισμών που δημιούργησαν συγκρούσεις στην Κύπρο»…

Ήρθε στο μυαλό μου το Ππιππαλούϊ, όπως τον αποκαλούσαν, ο Τουρκοκύπριος δάσκαλος από την Αλόα, μικρό χωριό στη Μεσαορία, δολοφόνος Ελληνοκυπρίων αιχμαλώτων στην τοποθεσία Κλειδί του Γαϊδουρά, επίσης στη Μεσαορία, που φώναξε «ωχ έπνασα», μόλις σκότωσε τα θύματα του. Περίμενε καμιά δεκαπενταριά χρόνια για να εκδικηθεί τον ομαδικό φόνο της οικογένειας του από Ελληνοκύπριους την περίοδο του αγώνα της ΕΟΚΑ – είχαν σκοτώσει τον πατέρα και τα τέσσερα αδέλφια του, όταν ο ίδιος ήταν μικρό παιδί. Ενηλικιώθηκε, ωρίμασε, σπούδασε, έγινε δάσκαλος. Αλλά η ανάγκη να ανταποδώσει το κακό που του έκαναν, ήταν πάντα μεγαλύτερη από την ικανότητά του να απορροφήσει πραγματικά τον πολιτισμό που πήρε με τη μόρφωσή του. Οι σπουδές και μάλιστα οι παιδαγωγικές, άφησαν ανέγγιχτο το θηρίο, που βγήκε απ’ το κλουβί των εκλογικεύσεων, πεινασμένο για ανθρώπινο κρέας, μόλις βρήκε την ευκαιρία. Με την προέλαση του τουρκικού στρατού, το Πιππαλούϊ βρέθηκε ξαφνικά, από την πλευρά των θυμάτων σε αυτή των θυτών. Ξέχασε τα γράμματα και το δασκαλιλίκι και τις θεωρίες από καθέδρας και με άγρια χαρά ενέδωσε στην πρωτόγονη ορμή του να σκοτώσει. Έγινε ίδιος με τους δολοφόνους των δικών του. Κι ακόμα χειρότερος. Σκότωσε στα τυφλά αθώους ανθρώπους που δεν τον έβλαψαν σε τίποτε, αλλά δεν έμεινε εκεί. Ενώ ήταν ήδη νεκροί, σκύλευσε τα πτώματά τους, τα κατακομμάτιασε με τις σφαίρες του οπλοπολυβόλου του και ησύχασε μόνο όταν τα κόκαλα και οι σάρκες τους πετάχτηκαν πάνω στους τοίχους του σπιτιού. Μόνο τότε ξεκουράστηκε και «έπνασε», όπως φώναξε στους συντρόφους των νεκρών, που τους είχε αναγκάσει να παρακολουθήσουν το μακελειό. Εκπαιδευτικός φέρεται να ήταν και ο επικεφαλής των Ελληνοκυπρίων φονιάδων που διέπραξαν τη φρικιαστική σφαγή 126 Τουρκοκυπρίων γυναικοπαίδων στη Μαράθα,  Σανταλάρη και Αλόα στις 14 Αυγούστου 1974.

Στο άλλο μεγάλο έγκλημα του καλοκαιριού του 1974, τη μαζική δολοφονία των 83 Τουρκοκυπρίων της Τόχνης, ξεχωρίζει πάλι, το κίνητρο της εκδίκησης και της ανταπόδοσης. Αποδίδεται σε Ελληνοκύπριους δολοφόνους που συγγενικά τους πρόσωπα ήταν θύματα βιασμών, ή εκτελέστηκαν από Τούρκους στη διάρκεια της πρώτης φάσης της εισβολής του 1974. Δεν έγινε διερεύνηση και εξιχνίαση αυτών των φρικιαστικών σφαγών και ίσως να μη γίνει ποτέ. Φαίνεται ότι οι πιο βάρβαροι δολοφόνοι είναι αυτοί που έδρασαν από συναίσθημα – συνηθισμένοι οικογενειάρχες που λέρωσαν τα χέρια τους με το αίμα αθώων, επικαλούμενοι τον πόνο τους. Σε χώρους όπως το Κλειδί, όπως την Τόχνη, όπως τη Μαράθα, Σανταλάρη και Αλόα, βουβά και σιωπηλά μνημεία μίσους, που 45 χρόνια μετά, κρατούν ακόμα κλειστή την πόρτα της συμφιλίωσης – παρά τον αγώνα δασκάλων σαν τον Sener Elcil και σαν τον Απόστολο Σκουρουπάτη που παλεύουν καθημερινά να την ανοίξουν για μια έστω ελάχιστη φωτεινή χαραγματιά.

Φώτο: Αριστερά ο Sener Elcil Γενικός Γραμματέας της τουρκοκυπριακής συντεχνίας δασκάλων KTOS και ο Απόστολος Σκουρουπάτης Αντιπρόεδρος της ΠΟΕΔ, στο συνέδριο της Πέμπτης 25ης Ιουλίου 2019 στο Λήδρα Πάλας.