 |
Κάνε τα ψώνια σου άνετα, γρήγορα, εύκολα στο Odelo! Κέρδισε 20€ στις πρώτες σου αγορές! |
Μπορεί η ίδρυση κουρδικού κράτους να αποτελέσει ανάχωμα στην έξαρση του ισλαμικού φανατισμού που απειλεί ευρύτερες γεωοπολιτικές, γεωγραφικές και πληθυσμιακές ανατροπές; Το ερώτημα απασχολεί διεθνή κέντρα αποφάσεων, καθώς η ισλαμική απειλή όπως εκδηλώθηκε στο Ιράκ και απειλεί να επεκταθεἰ στην ευρύτερη περιοχή, προβληματίζει και προκαλεί βαθύτατες ανησυχίες.
Η προοπτική ίδρυσης κουρδικού κράτους αποτελεί ανάθεμα όχι μόνο για την Τουρκία, αλλά και ανάμεσα στους Άραβες. Από το 1966 το Ιράκ προειδοποιούσε ότι «Ανατολή και Δύση» προωθούν την ίδρυση «ενός δεύτερου ισραηλινού κράτους στην περιοχή» υπό τη μορφή κουρδικού κράτους.
Η σημασία της παρουσίας των κουρδικών πληθυσμών στην καρδιά της Μέσης Ανατολής υπογραμμίζεται από το εξής γεγονός: πριν μερικά χρόνια οι Ισραηλινοί που πάντα διατηρούσαν σχέσεις αν και ιδιαίτερα περίπλοκες με τους Κούρδους, είχαν εγκατασταθεί σε ένα λόφο έξω από τον Αρμπίλ, πρωτεύουσα του Ιρακινού Κουρδιστάν, από όπου παρακολουθούσαν ηλεκτρονικά το Ιράν. Σε διπλανό λόφο είχαν εγκατασταθεί οι Αμερικανοί. Την ίδια περίοδο η Τουρκία προσπαθούσε με κάθε τρόπο -πολιτικό και στρατιωτικό- να αποκτήσει ένα προγεφύρωμα στην περιοχή, αξιοποιώντας ακόμα και την παρουσία των Τουρκομάνων που εμφανίζει ως Τούρκους και «δικαιολογεί» το ενδιαφέρον της για την περιοχή.
Οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας είχαν εισέλθει σε ένα στάδιο έντονης δοκιμασίας, όταν οι Αμερικανοί περιμάζεψαν μια μεγάλη ομάδα Τούρκων μελών των ειδικών δυνάμεων (οι οποίοι περιφέρονταν απειλητικά και στην περιοχή και ιδιαίτερα γύρω από τους δυο λόφους της Αρμπίλ) και τους έστειλαν πίσω στην Τουρκία. Οι Κούρδοι, λοιπόν, αποδείχθηκαν τόσο για τους Αμερικανούς όσο και για τους Ισραηλινούς, σημαντικός στρατηγικός σύμμαχος, ίσως ακόμα και καταλύτης στη διαμόρφωση μιας νέας τάξης πραγμάτων στην περιοχή.
Πέρα από τους ιστορικούς λόγους που επικαλούνται Κούρδοι και Ισραηλίτες για να προσδιορίσουν τις σημερινές σχέσεις τους, το γεγονός είναι ότι ένα κουρδικό κράτος στην περιοχή θα μπορούσε να αποτελέσει μια σφήνα που να εξυπηρετεί πολύπλευρα τόσο τους ιδίους (Ισραηλίτες και Κούρδους) όσο και τους συμμάχους τους. Με το Ιράκ ουσιαστικά να διαλύεται και να μην μπορεί να αποφύγει τη διάσπαση ως προοπτική, τον κίνδυνο η βία και η ένοπλη αντιπαράθεση στη Συρία να εξαπλωθεί σε γειτονικές χώρες όπως ο Λίβανος αλλά ενδεχομένως και στην Τουρκία, με την Τεχεράνη την ίδια να απειλείται από αυτό που υποκίνησε η ίδια στην περιοχή, τον θρησκευτικό φανατισμό, με τα συντηρητικά αραβικά καθεστώτα να αποτελούν στόχο των τζιχάντιστ, με την εμπλοκή των Αμερικανών και των Δυτικών γενικά να αποκαλούν συνθήκες συσπείρωσης των φανατικών ισλαμιστών, η κατάσταση στην περιοχή πέρα από επικίνδυνη, σχεδόν εκκρηκτική, μετατρέπεται και σε ρευστή, με όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά. Και κατά συνέπεια να απειλείται ακόμα και αυτό το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης. Το οποίο βεβαίως καλωσορίζει ένα ανάχωμα όπως ένα κουρδικό κράτος στην περιοχή μεταξύ των συνόρων της και των πεδίων δράσης των τζιχαντιστών.
Για την Τουρκία τα πράγματα είναι ακόμα πιο τραγικά, καθώς είναι υποχρεωμένη να παραμερίσει το μίσος που το κατεστημένο έχει για δεκαετίες καλλιεργήσει κατά των Κούρδων και να θέλει να τους ενισχύσει σαν σφήνα ανάμεσα στις δυνάμεις των τζιχαντιστών. Τους οποίους, πρέπει να λεχθεί, είχε ενισχύσει για να πολεμήσουν τον Άσαντ στη Συρία και ουδέποτε φαντάστηκε ότι θα μπορούσαν να στραφούν και εναντίον της για χίλιους δυο λόγους. Και βεβαίως ενόψει προεδρικών εκλογών το καθεστώς Έρτογαν τους έχει ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη για να υποστηρίξουν την υποψηφιότητά του. Από την άλλη, ο Έρτογαν δεν βλέπει με πολύ καλό μάτι την επιρροή των Ισραηλινών ανάμεσα στους Κούρδους και αναζητεί τρόπους να την εξουδετερώσει μέσα από μια δική του προσέγγιση προς αυτούς.
Για την Ευρώπη οι τζιχαντιστές συνιστούν απειλή για την ενεργειακή της ασφάλεια. Ιδιαίτερα ενόσω το Ουκρανικό παραμένει ανοικτό και η τροφοδοσία ενέργειας από τη Ρωσία παραμένει εν αμφιβόλω.
Η ίδρυση ενός κουρδικού κράτους στην περιοχή, συνεπώς, εξυπηρετεί τουλάχιστον τα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα όλων. Το ερώτημα είναι ποιες μόνιμες διαφοροποιήσεις μπορούν να επέλθουν στα γεωπολιτικά δεδομένα της περιοχής με μια μόνιμη κουρδική κρατική παρουσία στην περιοχή. Και πολύ πιο σημαντικό για την Κύπρο, είναι το ερώτημα πώς επηρεάζεται τόσο σε πολιτικό επίπεδο, όσο και σε ενεργειακό από μια τέτοια εξέλιξη.
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην κυριακάτικη εφημερίδα “24”, στις 6/7/2014.
