Του ΜΑΡΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Αυτή η φωτογραφία, όπου με τη βοήθεια μεταφράστριας, παίρνω συνέντευξη για το «Περιοδικό», από τον τότε πανίσχυρο Στρατιωτικό Διοικητή των Σέρβων της Βοσνίας, Στρατηγό Ράτκο Μλάντις (Ratko Mladic), τραβήχτηκε στις 18 Μαϊου 1993 στο Πάλε, ορεινή πόλη της Βοσνίας σε απόσταση 20 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα Σεράγεβο, όπου ήταν εγκατεστημένη η κυβέρνηση των Σέρβων της Βοσνίας, στη διάρκεια του εμφύλιου της Βοσνίας. Ο πόλεμος, που είχε ξεσπάσει τον προηγούμενο χρόνο, βρισκόταν στο αποκορύφωμά του και ο 50χρονος, τότε, Μλάντιτς, ήταν στον κολοφώνα της «δόξας» του, ένας αλαζόνας εθνικιστής εκτός τόπου και χρόνου, μεθυσμένος πραγματικά, από τις πρόσκαιρες στρατιωτικές νίκες του σε βάρος των Μουσουλμάνων και των Κροατών της χώρας και με τα μυαλά του να έχουν πάρει αέρα.
Έχει ιδιαίτερη σημασία ο χαρακτηρισμός, «κύριος της ζωής και του θανάτου, στη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη», που του απέδωσε ο Δημόσιος Κατήγορος Alan Tieger, στη δίκη του Μλαντιτς στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία, στη Χάγη, που τέλειωσε προχθές Πέμπτη, 15 Δεκεμβρίου 2016 και όπου κατηγορείται για γενοκτονία και άλλα εγκλήματα πολέμου. Ο Tieger, υπενθύμισε αυτά που έλεγε ο Μλάντιτς το καλοκαίρι 1995 στους Βόσνιους πολίτες, στη διάρκεια της εκκένωσης της πόλης Ζέπα, «σας προσφέρω ως δώρο, τις ζωές σας», όταν έπαιζε πραγματικά, τον ρόλο του…θεού.
Εκείνη τη μέρα λοιπόν, του Μαϊου 1993, ο Ράτκο Μλάντιτς, με έπρηξε πραγματικά, στις πατριωτικές «λαφαζανιές» του, για τον «μεγάλο και δίκαιο αγώνα των Σέρβων της Βοσνίας εναντίον των εχθρών τους Κροατών και Μουσουλμάνων», αλλά και εναντίον των ακόμα χειρότερων εχθρών τους, των «εγκληματιών», όπως τους αποκάλεσε, δυτικών δημοσιογράφων! «Αυτός είναι ένας πόλεμος της τηλεόρασης», μου είπε μεταξύ άλλων. «Εγκληματίες υπάρχουν και ανάμεσα στους δημοσιογράφους. Πολλοί από αυτούς είναι ουσιαστικά στρατιώτες της άλλης πλευράς, παρουσιάζοντας ψεύτικα γεγονότα και προπαγάνδα σε βάρος μας. Εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τους πρασινοσκούφηδες του Αλία Ιζετπέκοβιτς, παρουσιάστηκαν από δημοσιογράφους ως έργο Σέρβων στρατιωτών και κανένας δεν διαμαρτυρήθηκε. Και σε αυτά τα εγκλήματα, πήραν μέρος και άνθρωποι του Τύπου, γιατί τα υποστήριξαν».
Σχεδόν ένα χρόνο μετά από τη συνέντευξη στο Πάλε, τον Μάρτιο 1994, η Άννα, η αγαπημένη μοναχοκόρη του Ράτκο Μλάντιτς, αυτοκτόνησε με το αγαπημένο περίστροφο του πατέρα της, στα 23 της χρόνια. Έχουν γραφτεί πολλά, για τους λόγους που την έσπρωξαν σε αυτή την τραγική απόφαση, αλλά η άποψη που επικράτησε, είναι ότι η Άννα αυτοκτόνησε, όταν πληροφορήθηκε τις αγριότητες που διέπραξε ο σερβοβοσνιακός στρατός, μετά από διαταγές του πατέρα της.
Τώρα στα 74 του, μετά από μια σειρά εγκεφαλικών επεισοδίων, ο Μλάντιτς, που συνελήφθη το 2011 και κατηγορήθηκε μαζί με τον πρώην πολιτικό ηγέτη των Σέρβων της Βοσνίας, Ράντοβαν Κάρατζις (Radovan Karadzic), καταδικασμένο, τον Μάρτιο 2016, από το ίδιο Δικαστήριο, σε φυλάκιση 40 χρόνων, είναι ένας τσακισμένος, γερασμένος άντρας, που περιμένει στο κελί της φυλακής, την ποινή του. Προφανώς, έχει ξεμεθύσει εντελώς…
